2024 Yılı Demir-Çelik Sektörü Değerlendirmesi ve 2025 Yılına Dair Tahminler

2024 Yılı Demir-Çelik Sektörü Değerlendirmesi ve 2025 Yılına Dair Tahminler

2024 Yılının Genel Tablosu

2024 yılı, demir-çelik sektörü için hem küresel hem de yerel düzeyde çeşitli zorlukların öne çıktığı bir yıl olmuştur. Küresel ekonomik durgunluk, ülkeler arası ticaret gerilimleri ve artan enerji maliyetleri, sektörün üretim ve ihracat performansını olumsuz yönde etkiledi. Özellikle, çelik talebindeki düşüş, 2024 yılının en belirgin trendlerinden biri olmuştur. Worldsteel verilerine göre, küresel çelik talebi %0,9 oranında azalmış ve 1,751 milyar tona gerilemiştir. Bu düşüş, çoğunlukla azalan tüketici talebinden ve inşaat sektörünün yavaşlamasından kaynaklanmıştır.

Enerji fiyatlarındaki dalgalanma da üretim maliyetlerini önemli ölçülerde artırmış ve bu durum küresel piyasaları etkileyen en kritik faktörlerden biri olmuştur. Diğer yandan, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri gibi gelişmiş ekonomilerde yaşanan ekonomik toparlanma belirtileri, sektör oyuncularına uzun vadede iyileşme işareti vermiştir. Ancak, gelişmekte olan piyasalardaki talep daralması ve çin ekonomisinin gayrimenkul sektöründeki duraklaması, toparlanma öngörülerine gölge düşürmüştür.

Türkiye Demir-Çelik Sektörü

Türkiye, 2024 yılında demir-çelik sektöründe hem yerel talep artışı hem de iç pazar dinamikleri ile dikkat çekmiştir. Özellikle, büyük altyapı projelerine odaklanan kamu harcamaları ve inşaat sektörünün yeniden canlanması, çelik talebinde kayda değer bir artış yaratmıştır. 2024 yılında çelik talebinin %9 artarak 41,5 milyon tona ulaşması beklenmiştir. Bu artışta özellikle depreme dayanıklı bina yapımları ve yenilenebilir enerji projelerinin etkisi çok büyük olmuştur.

Ancak, sektörün kar marjları düşümeye devam etmiş ve üretim maliyetlerindeki artış nedeniyle şirketler önemli finansal baskılarla karşılaşmıştır. Bunun yanı sıra, Türkiye'nin ihracat pazarlarında rekabet edebilmek için yeni stratejilere ihtiyacı vardır. Yeşil dönüşüm projelerine yapılan yatırımlar, çevresel standartlara uyum sağlamak ve AB'nin karbon emisyon politikalarına ayak uydurmak açısından kritik bir rol oynamaktadır.

Küresel Perspektif ve Dönüşüm Trendi

2024 yılında küresel piyasalarda belirleyici olan unsurların başında Çin'in ekonomik durumu gelmektedir. Çin'de gayrimenkul piyasasındaki gerileme ve sanayi üretiminin yavaşlaması, çelik talebinin %3 düşmesine neden olmuştur. Ancak, Hindistan gibi gelişen pazarlar bu daralmayı kısmen dengelemiştir. Hindistan, altyapı projelerine yaptığı çok büyük yatırımlar sayesinde çelik talebini %8 artırmış ve küresel çelik piyasasında umut verici bir konuma gelmiştir.

Gelişmiş ekonomilerde ise durum daha karmaşık bir görüntü sergilemektedir. Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde ekonomik toparlanma süreçleri devam ederken, çelik talebi yavaş bir artış göstermiş, ancak henüz pandemi öncesi seviyelere ulaşamamıştır. Bunun yanı sıra, enerji verimliliğine odaklanan projelerin ve yeşil çelik üretimine yönelik yatırımların hız kazanması, sektörü uzun vadede olumlu yönde etkileyebilecek önemli gelişmeler arasında yer almıştır.

2025 Yılına Dair Umut Veren Tahminler

2025 yılı, demir-çelik sektörü için toparlanma ve yeniden yapılanma yılı olma potansiyeline sahiptir. Küresel çelik talebinin %1,2 artışla 1,772 milyar tona ulaşması beklenmektedir. Bu artış, özellikle Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ekonomik toparlanma süreçlerinden ve Hindistan gibi gelişen pazarların büyümeye devam etmesinden kaynaklanacaktır.

Türkiye özelinde ise, 2025 yılında kapasite kullanım oranlarının artması ve yerel talebin canlanmasıyla birlikte sektörün daha stabil bir döneme girmesi beklenmektedir. Depreme dayanıklı bina projelerinin hız kazanması, yenilenebilir enerji projelerinin çelik talebini artırması ve ihracatta çevresel uyumlu üretim tekniklerine geçişin desteklenmesi, sektörün rekabetçi konumunu güçlendirecektir. Avrupa Birliği'nin karbon sınırı uyumu mevzuatına uyum sağlamak, şirketlerin Avrupa pazarındaki konumlarını koruyabilmesi açısından hayati önem taşımaktadır.

Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik

Yeşil dönüşüm, demir-çelik sektörünün geleceğine dair en umut verici alanlardan biridir. Çevre dostu üretim teknolojilerinin benimsenmesi, hem maliyetleri azaltacak hem de uluslararası rekabet gücünü artıracaktır. Türkiye'deki şirketlerin bu alandaki yatırımlarını artırması, Avrupa pazarında karbon emisyon standartlarına uyum sağlamalarına yardımcı olacaktır. Aynı zamanda, yerel bankalar ve finansman sağlayıcıların yeşil dönüşüm projelerine özel destek programları geliştirmesi, sektör oyuncuları için çok büyük bir avantaj yaratacaktır.

Sonuç

2024 yılı, demir-çelik sektörü için zorlu ama bir o kadar da öğretici bir dönem olmuştur. Ancak, 2025 yılının sektör oyuncuları için yeni fırsatlar ve umutlarla dolu bir yıl olacağı açıktır. Gerek küresel talepte beklenen artış gerekse yerel düzeyde yürütülen stratejik dönüşüm projeleri, demir-çelik sektörüne yeni bir ivme kazandıracaktır.

Kaynakça

1. World Steel Association. World Steel in Figures 2024. Brussels: World Steel Association, 2024.

2. Türkiye Çelik Üreticileri Derneği. "2024 Yılı Türkiye Çelik Sektörü Raporu." Accessed December 2024. https://www.tcud.org.tr.

3. OECD. Steel Market Developments Q3 2024. Paris: OECD Publishing, 2024.

4. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. "2024 Yılı Enerji Maliyetleri ve Sektörel Etkileri." Ankara, 2024.

5. Reuters. "China’s Property Market and its Global Impact on Steel Demand." Last modified November 2024. https://www.reuters.com.

6. Bloomberg. "India's Infrastructure Boom: A New Driver for Global Steel." Last modified October 2024. https://www.bloomberg.com.

7. Avrupa Çelik Derneği (Eurofer). European Steel Market Outlook 2025. Brussels: Eurofer, 2024.

8. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). "2024 Türkiye Çelik Üretim ve İhracat İstatistikleri." Accessed December 2024. https://www.tuik.gov.tr.